Ailenin Karanlık Yüzü: Türkiye'de Ensest

Alanur ÇAVLİN BOZBEYOĞLU
Ece KOYUNCU
Filiz KARDAM
Altan SUNGUR

ÖZET

Bu makale Adana, Ankara, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul ve Kocaeli illerinde ensesti yaşayanların ulaşabileceği kurumlarda çalışan çeşitli mesleklerden 98 uzman ile yapılmış yarı yapılandırılmış görüşmelere dayanan “Türkiye’de Ensest Sorununu Anlamak” (2009) isimli niteliksel araştırmanın bulguları kullanılarak yazılmıştır. Uzmanlar ensesti çok küçük bir bölümü görünür olan bir buzdağı olarak tarif etmiştir. Ensest mağdurları her yaştan kız ve erkek çocuk olabilirken, istismar genellikle dokunma, okşama gibi tacizlerle başlamaktadır. Bazı vakalar uzun süre bu şekildeki tacizlerle devam ederken bazılarında cinsel saldırı anal ve vajinal tecavüze varabilmektedir. Saldırganlar başta baba olmak üzere, dede, ağabey, amca, dayı ve kuzen gibi genellikle mağdurdan yaşça büyük erkek akrabalardır. Saldırganlar için ortak sosyo-ekonomik özelliklerden söz etmek mümkün değildir. Görüşmeler her türden aile yapısında ensestin olabileceğini göstermiştir. Ensestin ortaya çıkmasının önünde başlıca engeller çocuğun kendini ifade etmesinin zorlukları, saldırganın duygusal ve fiziksel tehdit içeren tutumu, toplumun namus anlayışının yarattığı baskı ve toplumun ve kurumların bireyden önce ailenin bütünlüğünü korumaktan yana tutumları olarak sayılabilir.

Anahtar Kelimeler: Ensest, çocuk istismarı, cinsel istismar, aile içi şiddet, çok disiplinli yaklaşım, niteliksel araştırma.

ABSTRACT

This paper is based on a qualitative research entitled “Understanding the Problem of Incest in Turkey” (2009) and conducted in Adana, Ankara, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul, and Kocaeli by semi-structured interviews with 98 professionals from different disciplines working for institutions that might be approached by incest survivors. Experts describe incest an iceberg of which only a small portion is visible. Incest victims may be girls and boys of all ages. The abuse in incest usually begins with acts of molestation involving touching and fondling. Some cases continue with such acts for a long time, while others involve escalating molestation that might end in anal and vaginal rape. Perpetrators usually male figures of authority generally fathers followed by grandfathers, brothers, uncles and other older-age male relatives. Incest offenders have no typical socio-economic background. The findings indicate that incest might take place in all forms of family structures. The main obstacles in revealing incest are child's inability to word abuse, offenders physical and emotional threats, social pressures, and society's and institutions' tendency to protect family rather than individuals.

Key Words: Incest, child abuse, sexual abuse, domestic violence, multidisciplinary approach, qualitative research.