Farkındalık Yaratarak Kadını Güçlendirme: Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Bir Kalkınma Modeli

Nilay ÇABUK KAYA

ÖZET

Son onbeş yıl içinde Güneydoğu Anadolu bölgesinde sayıları 35’e ulaşmış olan Çok Amaçlı Toplum Merkezleri (ÇATOM), GAP projesinin toplumsal kalkınma hedefli uygulamaları içindeki sosyal boyutlu projelerinden biridir. Güçlü bir geleneksel ve ataerkil yapı içinde yer alan ÇATOM’lar özellikle de görece daha yoksul ve yoksun hanelerin yaşadığı gecekondu mahalleleri, küçük kent merkezleri ve merkezi nitelikteki köylerde kadınların güçlendirilmesi amacıyla kurulmuştur.

Bu makale ÇATOM’ların bu geleneksel yapı içinde kadınların bakış açılarında toplumsal cinsiyetçi farkındalığı geliştirmeye olan etki düzeyini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda makalede ÇATOM programlarına katılan ve katılmayan kadınlar üzerinden sosyolojik karşılaştırmalı bir değerlendirme hedeflenmektedir. Bu çalışmada kadınların demografik özellikleri, sosyal ve kültürel yapıları ve toplumsal cinsiyetçi farkındalıklarında ÇATOM’ların yeri ve etkisi irdelenmektedir.

Araştırma, GAP Bölgesi’nde kadınların toplumsal konumlarını güçlendirme amacı ile yapılandırılmış olan ÇATOM’ ların, katılımcı kadınlarda toplumsal cinsiyetçi farkındalık açısından farklılıklar yarattığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: ÇATOM, Kadının Güçlenmesi, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyetçi Farkındalık, GAP’da Kadının Konumu.

Women Empowerment Through Awerness: A Development Model In South Eastern Anatolian Region Of Turkey.

ABSTRACT

Multi-Purpose Community Centres (MPCC) of which the number of centres have reached 35 in Southern Anatolian Region in the last fifteen years, are one of the projects which take into account social dimensions of the implications aiming at development policies of SAP project. Those centres are established for the purpose of empowerment of women living in slum neighbourhoods, small city centres and central villages of which relatively poorer and deprived households are settled and which depict strongly traditional and patriarchal social structure.

This article aims at understanding how and to what extent MPCCs influence women’s perceptions in increasing gender awareness in such kind of a traditional structure. In this context, a sociological and comparative evaluation is intended between the groups of women who have and have not participated in MPCC programmes. In this study, MPCC’s place and impact level is being analyzed in demographical characteristics, social and cultural structures and gender awareness of women.

Key Words: MPCC, Empowerment of women, gender, gender awareness, women’s place in SAP.