Okul Çağı Çocuklarının Toplumsal Cinsiyet Algıları: Gündelik Yaşam Örnekleriyle Cinsiyetçiliğin Benimsenme Durumuna ve Esneyebilme Olasılığına Dair Bir Araştırma

A. Zeynep KILIÇ
Ayşe BEYAZOVA
H. Melda AKBAŞ
Ayten ZARA
İrem SERHATLI

ÖZET

Toplumsal cinsiyet normları ve kalıpyargılar, çocukların cinsiyet kimliklerini oluşturmada oldukça etkilidir. Bu araştırma, çocukların toplumsal cinsiyet algılarını ve algıların dayandığı cinsiyetçi kalıpyargıları açığa çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın hedeflerinden biri de farklı yaş gruplarının, bu kalıpyargıların nasıl ve hangi araçlarla kırılabileceğine ya da esneyebileceğine dair görüşlerini almaktır. Araştırmadan çıkan bu veriler, çocuklarda daha eşitlikçi bir toplumsal cinsiyet algısı geliştirmek için hazırlanan bir eğitsel oyuna zemin hazırlamıştır. Araştırma kapsamında, 7-15 yaş arasında, ilköğretim öğrencisi olan 33’ü kız, 33’ü erkek olmak üzere toplam 66 çocukla odak görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerin sonuçları BEM ölçeğinden yararlanılıp, çocukların ifadelerinden oluşan güncel bir kavramlar listesi üzerinden değerlendirilmiştir. Bulgulara göre, çocukların toplumsal cinsiyet algısının yaş dönemine göre değiştiği, bununla birlikte erkek olmanın her dönemde daha değerli görüldüğü söylenebilir. Kadınlık rollerinin ifade edilen tüm zorluklarına rağmen, iki cinsiyet grubunun da yetişkin dönemde alınan sorumlulukların önemi açısından erkek olmanın daha zor olduğunu ifade etmesi, toplumsal cinsiyet algısının etkinliğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Toplumsal cinsiyet, Çocuklarda cinsiyet algısı, Cinsiyet rolleri, Kalıpyargılar.

Gender Perception of School Age Children: A Study on How to Break Children’s Gender Stereotypes by Using Daily Examples

ABSTRACT

Gender norms and stereotypes affect children’s gender identity construction. This research is aimed to uncover children’s gender perceptions and gender stereotypes. This research also aimed to find out how to break children’s gender stereotypes by using daily examples. The data collected from this research were used to develop an educative game to improve children’s gender perceptions. In order to collect data, a number of focus interviews were done with 33 girls and 33 boys between the ages from 7 to 15. The children’s perceptions were evaluated according to an updated scale, constructed due to children’s expressions, by being derived from the BEM scale. The findings indicated that children’s gender perceptions differ from age to age; but for all ages to be man is more valuable than to be a girl. Despite the expressions regarding the difficulty of being female, all students found more difficult to be a male because of the responsibility taken in adulthood. This interesting and conflicting result shows the strength of gender roles in children’s perception.

Key Words: Gender, Gender roles, Children’s perception of gender roles, Stereotypes.
Devam...