ÖZ

Karadeniz Bölgesi’nin kırsal kesimlerinde kadınlar işgücüne genellikle yoksulluğu hafifletmek adına katılmaktadır. Rapana Venosa (deniz salyangozu) üretimi, özellikle kırsal kadınların istihdam edildiği sektörlerden biridir. Bu çalışmada deniz salyangozu üretim zincirinde toplumsal cinsiyete dayalı işbölümü olgusu ve ücretli işin kadın işçilerin toplumsal statüsü üzerindeki etkisi feminist bir yaklaşımla incelendi. Veriler Sinop-Dikmen ve Samsun-Çarşamba ilçelerinde iki salyangoz işleme fabrikasının sahipleri, yöneticileri ve kadın işçileri ile yapılan derinlemesine mülakatlar ve katılımsız gözlem yoluyla derlendi. Bulgular, küresel üretim zincirinin, ücretli işlerde çalışarak kendilerine özerk alan yaratmaya yönelik yeni stratejiler geliştiren kırsal kadınların esnek, görünmeyen - dolayısıyla ucuz - emeğine dayandığınave kadın emeğin değersizliğine yönelik toplumsal algıyı yeniden ürettiğini yansıtmaktadır

ABSTRACT

GLOBALIZATION AND RURAL WOMEN'S WAGE LABOR IN TURKEY: A CASE STUDY OF RAPANA VENOSA PRODUCTION CHAIN IN WESTERN BLACK SEA REGION

In rural Black Sea communities in Turkey, women are often engaged with paid work to mitigate poverty. Rapana Venosa (veined rapa whelk) production is one of the sectors that rural women are especially employed. In this study, gender division of labour in the global production chain of veined rapa whelk and its implication for women’s social satus were examined from a feminist perspective. Data were collected through in-depthinterviews with owners, managers and women workers of whelk- processing factories in two villages of Sinop-Dikmen and Samsun-Çarşamba districts and non-participatory observation. Research findings suggest that the flexible global production chain of rapa whelk depends on rural women’s informal and cheap labour and thus reproduces the invisibility of women’s labour and women’s secondary status.