ÖZ

İşyerinde psikolojik taciz (mobbing), modern iş örgütlenmesinin doğasından kaynaklanan nedenlerle yaygınlaşmıştır. Psikolojik taciz, mağdurun işten ayrılmasını sağlamak amacıyla sistemli ve düzenli uygulanan saldırgan davranışları kapsayan bir anlam içermektedir. Günümüzde çalışanların sıklıkla yaşadığı psikolojik taciz hem özel hem de kamu kurumlarında karşılaşılan sorunların başında gelmektedir. İşyerinde psikolojik tacizin en yaygın görüldüğü kurumlardan birisi de üniversitelerdir. Üniversitelerde çalışan bazı akademisyenler özellikle araştırma görevlileri çeşitli nedenlerle işyerinde psikolojik tacize maruz kalabilmektedir. Psikolojik tacizin ortaya çıkmasında bireysel ve örgütsel pek çok faktör etkilidir. Üniversitelerde yaşanan psikolojik taciz, kurban ve ailesinin fizyolojik, psikolojik ve sosyal sorunlar yaşamasına neden olmaktadır. Buna ek olarak psikolojik taciz hem toplum hem de kurum olarak üniversiteyi olumsuz yönde etkilemektedir.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında bu çalışma araştırma görevlilerinin psikolojik taciz düzeyi ile iş doyumları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada işyerinde psikolojik taciz düzeyini ölçmek üzere Tınaz, Gök ve Karatuna (2010) tarafından geliştirilen “İşyerinde Psikolojik Taciz Ölçeği”, iş doyumunu ölçmek üzere Kelecioğlu, Bilge ve Akman (2006) tarafından geliştirilen “Öğretim Elemanları İş Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma, Cumhuriyet Üniversitesinde görev yapan 147 araştırma görevlisi ile yürütülmüştür. İşyerinde psikolojik taciz düzeyi ile iş doyum düzeylerini ortaya koymak üzere ölçeklerden elde edilen ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış, iki değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmek için ile Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre araştırma görevlilerinin psikolojik taciz düzeyi ortalama düzeyde iken iş doyum düzeyleri ortalamanın altındadır. İşyerinde psikolojik taciz ve iş doyumu arasında negatif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki vardır.

ABSTRACT

MOBBING AND JOB SATISFACTION: A STUDY ON RESEARCH ASSISTANTS WORKING AT CUMHURİYET UNIVERSITY

Mobbing has become widespread due to the nature of modern business organizations. Mobbing involves systematic, repeated and hostile negative behaviors in the workplaces. The ultimate goal of the mobbing behaviors is to force the victim to leave his/her job. Mobbing has been one of the most common problems in both public and private organizations in recent years. Universities are among those where mobbing is the most common. Some academicians, especially research assistants, may be exposed to mobbing during a period of their academic career. Individual and organizational factors are influential in the emergence of mobbing in the work places. Mobbing behaviors in universities may result in destructive physiological, psychological and social problems for the victims and their families. Moreover, it negatively affects both the university as an institution and the society.

In the light of aforementioned explanations, the present study is aimed to analyze the relationship between mobbing and job satisfaction among research assistants by using "Mobbing Scale at Work" developed by Tınaz, Gök and Karatuna (2010) and "Teaching Staff Job Satisfaction Scale" developed by Kelecioğlu, Bilge and Akman (2006). In total, 147 research assistants that work at Cumhuriyet University participated in the questionnaire. Mean and standard deviation values were calculated in order to investigate the mobbing and job satisfaction levels of the participants. The Pearson Moments Correlation Coefficient was used to analyze the relationship between the two variables. The findings indicate that the participants’ mobbing perception is on average level while job satisfaction is lower than average. More than that, the research shows that the relationship between mobbing and job satisfaction is relatively significant and negative.