ÖZ

Türkiye’de meslek liseleri kısa sürede istihdam edilmeyi ve işgücü piyasasında tutunmayı kolaylaştıracak beceriler kazandırması bakımından bir sığınak olarak algılanabilse de çoğu zaman çok yönlü sosyal ve ekonomik dezavantajlarla ilişkilendirilebilmektedir. Bu çalışmada genellikle yoksullukla ilişkilendirilen meslek lisesi öğrencilerinin zenginlik ve yoksulluğu hangi ölçütlerle tanımladıkları ve hangi faktörlere (bireysel nedenler, yapısal nedenler, kader, vb.) dayandırdıkları incelenmektedir. Araştırma, meslek lisesi öğrencilerinin zenginlik ve yoksulluk şeklinde tabakalaşmış alanlara yönelik görüşlerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Meslek lisesi öğrencilerinin zenginlik ve yoksulluğa yönelik görüşlerinin neler olduğu ve öğrencilerin toplumsal yaşamda tabakalaşmış farklılıklara ne tür anlamlar yükledikleri sosyolojik bir bakış açısıyla ele alınmaktadır. Çalışma, 2016-2017 öğretim yılında, Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı 7 adet mesleki ve teknik Anadolu lisesinin 12. sınıfında eğitim gören 797 öğrenciyle yürütülmüş bir alan araştırmasının anket tekniği ile elde edilen verilerine dayanmaktadır. Araştırma sonucunda, sosyoekonomik düzeyi görece düşük, çalışan yoksul ailelerden gelen öğrencilerin, çoğunlukla kendilerinin içinde bulundukları sosyal ve ekonomik konum ile alt gelir gruplarının içinde bulunduğu konum arasına bir mesafe koymaya çalıştıkları, buna karşın orta gelir gruplarının sahip olduğu zenginliği ulaşılabilir/erişilebilir bir süreç olarak gördükleri tespit edilmiştir.

ABSTRACT

FEAR OF FALLING DOWN VERSUS HOPE FOR UPWARD SOCIAL MOBILITY: A SOCIOLOGICAL RESEARCH ON VOCATIONAL HIGH SCHOOL STUDENTS’ PERCEPTION OF THE WEALTH AND POVERTY

Vocational high schools can often be regarded as a shelter in having access to employment and attainment of technical and occupational skills that enable those schools’ students to have an advantageous position in the labour market. On the other hand, these schools are, also closely associated with a wide range of social and economic disadvantages. This study examines the profiles of the students of vocational high schools who are widely seen as the poor and the vulnerable, and looks at how they define the poverty and the wealth and in what way they relate them to structural and/or individual factors. Henceforth, the aim of this study is to assess the views of the vocational high school students regarding the wealth and the poverty in an unevenly stratified society. Based on fieldwork conducted in 2016-2017, this study tries to explore the opinions of the vocational high school students about the wealth and the poverty and sociologically examines the degree to which importance that they attribute to social stratification system.

The study is based on the findings of fieldwork data obtained via questionnaire techniques applied to 797 students who were enrolled in 12th class of 7 vocational and technical Anatolian schools affiliated to Eskişehir provincial directorate for national education. It is found that students who are from the poorer families, tend to put a distance between themselves and their own social and economic position and try to distinct themselves from the lower income groups’ position as much as possible. Findings of the research show that they have more aspiration and the desire to reach the position of the middle-income groups and regard this process as reachable/accessible.