ÖZ

Türkiye’den Almanya’ya gerçekleşen göç, büyük oranda göçmen işçilerin deneyimlerine odaklanılarak araştırılmıştır. Diğer taraftan, Amerika’ya gerçekleşen Türk göçüyle ilgili kısıtlı literatürde ise nitelikli göçmenler ve beyin göçü temel tartışma başlıklarını oluşturmuştur. Her iki ülkeden geriye göç üzerine ise çok sınırlı sayıda çalışma vardır. Bu makale, Almanya ve Amerika’dan geriye göç eden nitelikli göçmenlerle yarı-yapılandırılmış görüşme tekniği ile gerçekleştirilmiş 80 görüşmenin verilerinin analizine dayanmaktadır. Bu iki ülkeden geriye dönen nitelikli göçmenlerin hangi sebeplerle Türkiye’ye döndükleri, döndükten sonra hangi şekillerde ve ne ölçüde Türkiye bağlamına tekrar adapte oldukları, döndükten sonra Almanya’yla/Amerika’yla ne ölçüde ve hangi tür bağlantılarını devam ettirdikleri, Türkiye’ye dönüşlerini kalıcı bir dönüş olarak mı düşündükleri, tekrar göç etme isteklerinin olup olmadığı bu makalenin temel sorularını oluşturmaktadır. Ayrıca, tüm bu boyutlar açısından (geri dönme sebepleri, tekrar adaptasyon, Almanya/Amerika’yla bağlantılar, tekrar göç etme isteği) bu iki ülkeden dönenlerin bir karşılaştırması yapılmaktadır. Böylece hem Amerika ve Almanya bağlamlarının hem de geriye döndüklerinde Türkiye bağlamının nitelikli göçmenlere ne tür koşullar sağladığı tartışılmaktadır.

ABSTRACT

PERMANENT RETURN OR PREPARATION FOR RE-MIGRATION? RETURN MIGRATION OF QUALIFIED MIGRANTS FROM GERMANY AND THE US

Turkish migration to Germany has mostly been debated with a focus on the experiences of guest workers. On the other side, within the limited literature on Turkish migration, qualified migrants and brain drain have been the major titles of discussion. Moreover, on Turkish return migration from both countries, there are very few studies. This article depends on an analysis of 80 semi-structured interviews with Turkish qualified migrants who returned from Germany and the US. The main research questions of the study are: their reasons for return, to what extent and in what ways they have become re-adapted to the Turkish context, to what extent and what types of connections they still maintain with Germany/the US, whether they consider their stay in Turkey as permanent, and whether they have intentions to re-migrate. Considering these four main dimensions (reasons for return, re-adaptation, connections with Germany/the US, intention to re- migrate), we will also make a comparison of the returnees from these two countries. We will discuss what the contexts of Germany and the US provide to these qualified migrants, and what the context of Turkey offered to them after their return.