ÖZET

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sağlık sektöründeki teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin bir yansıması olarak dijital öz-takip (digital self-tracking) teknolojilerinin kullanımı hızla yaygınlaşmaktadır. Bu tür teknolojiler kronik hastalıkların takibinde ve yönetiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada dijital sağlık verisi üreten öz-takip (self-tracking) cihazı Sürekli Glikoz İzleme Sistemleri’ni (CGM) kullanan Tip 1 diyabetli (T1D) yetişkinlerin ve çocuğu olan ebeveynlerin teknoloji üzerinden farklılaşan bakım biçimlerine ve deneyimlerine odaklanıyoruz. T1D hastalığında dijital öz-takip teknolojisi kullanımının hastalık sürecinde güçlendirici (empowerment) ve güçlendirici olmayan (disempowerment) etkileri ile bu iki etki arasında gelgitler sonucunda ileriye dönük ne gibi sonuçlar ortaya çıkardığı sorusu tıp, beden ve teknoloji sosyolojisi perspektiflerinden araştırılmaktadır. Bu gelgit durumunu “sosyo-biyo-teknik bakım kompleksi” bağlamında dis_empowering olarak kavramsallaştırmaktayız. Araştırmanın verileri İstanbul, Ankara ve İzmir kentlerinde T1D hastalığını CGM ile takip eden yetişkinler ve çocuğu T1D’li olan aileler ile yapılan derinlemesine mülakatlara ve gözlemlere dayanmaktadır.

ABSTRACT

SOCIO-BIO-TECHNICAL CARE COMPLEX: DIGITAL HEALTH TRACKING IN TYPE 1 DIABETES

Developments in medical technology and digitalization in the health sector have led to a rapid spread of digital self-tracking worldwide, including Turkey. Such technologies are mostly used in tracking and treating chronic diseases. In this article, we focus on technologically caused different forms of care in Continuous Glucose Monitoring Systems (CGM) used by adults and children with Type 1 Diabetes (T1D). For children with T1D, parents are considered the users of CGM since they are their caregivers. We examine the question of empowerment and disempowerment, and the effects caused by this to and fro relationship, from the perspectives of the sociology of medicine, body and technology against the framework of care in digital self-tracking in T1D. Based on observations and in-depth interviews with adults with T1D and parents of children with T1D, who used CGM for monitoring purposes in the cities of Istanbul, Ankara and Izmir, we conceptualize this back and forth relationship as dis_empowerment within the socio-bio-technical care complex.